Sở Giao dịch Chứng khoán Tokyo (TSE) vừa đưa ra đề xuất yêu cầu các doanh nghiệp niêm yết hạ mức đầu tư tối thiểu (投資単位) xuống khoảng 100.000 yên, qua đó thúc đẩy làn sóng “chia nhỏ cổ phiếu” ở Nhật Bản. Động thái này kỳ vọng sẽ giúp tăng khả năng tiếp cận thị trường của nhà đầu tư cá nhân, đặc biệt là thế hệ trẻ đang quan tâm đến chương trình đầu tư miễn thuế NISA mới (新NISA).
Vì sao Nhật Bản muốn hạ mức đầu tư tối thiểu?
Từ trước đến nay, một trong những rào cản lớn khiến người dân Nhật không mặn mà với thị trường cổ phiếu trong nước chính là giá cổ phiếu quá cao. Do hệ thống quy định của TSE yêu cầu mua cổ phiếu theo “đơn vị giao dịch tiêu chuẩn” (通常の単元株数), phần lớn là 100 cổ phiếu/lệnh mua, dẫn đến việc nhà đầu tư phải bỏ ra hàng trăm nghìn đến hàng triệu yên chỉ để sở hữu một mã cổ phiếu!
Ví dụ: Doanh nghiệp có mức đầu tư cao nhất là Keyence (TYO: 6861) , công ty hàng đầu về cảm biến, hiện có giá khoảng 6 triệu yên cho một đơn vị giao dịch (tức là 100 cổ phiếu) tương đương hơn 1 tỷ VNĐ. Đã có lúc con số này vượt 7 triệu yên. Để giảm xuống khoảng 100,000 yên, công ty này phải chia tách cổ phiếu ít nhất 70 lần.
Xem thêm: TOP 10 CÔNG TY CÓ GIÁ TRỊ VỐN HÓA LỚN NHẤT Ở NHẬT BẢN
Ngoài ra, có tới 30 công ty trong 3 sàn với mức đầu tư trên 1 triệu yên, bao gồm những tên tuổi lớn như Disco (kinh doanh thiết bị sản xuất bán dẫn) hay Konami Group (kinh doanh trò chơi điện tử), tất cả đều cần chia nhỏ cổ phiếu trên 10 lần nếu muốn hạ mức đầu tư xuống đúng yêu cầu.
Chính vì thế, TSE đã chính thức khuyến nghị các công ty niêm yết ở Nhật Bản chia nhỏ cổ phiếu nhằm đưa mức đầu tư tối thiểu về khoảng 100.000 yên (khoảng 18 triệu VNĐ), con số được cho là hợp lý và dễ tiếp cận hơn với đại đa số nhà đầu tư cá nhân ở đất nước này.
Làn sóng chia nhỏ cổ phiếu ở Nhật đang tăng tốc ?
TSE đã bắt đầu khuyến khích các công ty giảm đơn vị đầu tư từ năm 1990, thời kỳ bong bóng tài chính (バブル経済) khi giá cổ phiếu tăng vọt, và nhà đầu tư tổ chức chiếm ưu thế trên thị trường. Sau khi bong bóng vỡ và giá cổ phiếu sụt mạnh, một ủy ban cố vấn (諮問委員会) bao gồm công ty chứng khoán và tổ chức đầu tư, đã đề nghị cần ngăn chặn nhà đầu tư cá nhân rút lui khỏi thị trường bằng cách thúc đẩy chia nhỏ cổ phiếu các công ty niêm yết ở Nhật.
Đến năm 2001, TSE đặt mục tiêu “đơn vị đầu tư lý tưởng” dưới 500.000 yên, áp dụng như một nghĩa vụ khuyến khích. Tuy nhiên, Theo thống kê đến ngày 23/4/2025, có khoảng 60% các công ty niêm yết trên TSE có mức đầu tư tối thiểu vượt quá 100.000 yên.
Thực tế, làn sóng chia nhỏ cổ phiếu ở Nhật đã bắt đầu từ vài năm trước với những “cú nổ” từ các tập đoàn hàng đầu.
- Fast Retailing (tập đoàn mẹ của Uniqlo): Vào tháng 12/2022, sau hơn 21 năm im ắng, Fast Retailing bất ngờ tuyên bố chia tách cổ phiếu với tỷ lệ 1:3. Đây là một bước đi chiến lược, giúp hạ mức đầu tư từ khoảng 8 triệu yên xuống chỉ còn hơn 2 triệu yên, tạo điều kiện cho tầng lớp nhà đầu tư cá nhân tiếp cận.
- Tập đoàn viễn thông NTT: Tháng 5/2023, NTT khiến thị trường choáng ngợp khi công bố chia cổ phiếu tới 25 lần – một tỷ lệ hiếm gặp. Giá giao dịch một đơn vị cổ phiếu từ mức 400.000 yên giảm mạnh xuống khoảng 10.000 yên, và hệ quả là cơ cấu cổ đông đã trẻ hóa một cách rõ rệt, thu hút thế hệ nhà đầu tư mới.
- Fujitsu: Không nằm ngoài xu hướng, tháng 3/2024, Fujitsu cũng tiến hành chia tách cổ phiếu theo tỷ lệ 1:10, góp phần làm dịu “rào cản giá” và thúc đẩy tính thanh khoản cho cổ phiếu.
Chỉ trong năm 2024, Nhật Bản đã ghi nhận 211 thương vụ chia tách cổ phiếu, tăng vọt đáng kinh ngạc so với con số 96 của năm 2022. Dự kiến làn sóng chia tách cổ phiếu sẽ tiếp tục bùng nổ ở Nhật trong năm 2025, tính đến thời điểm cuối tháng 4 đã có đã có 66 doanh nghiệp thực hiện chia tách cổ phiếu (株式分割).
Cách tra cứu thông tin chia tách cổ phiếu ở Nhật Bản tại đây!
Tác động tích cực đến NISA và nhà đầu tư trẻ
NISA mới được khởi động năm 2024, là chương trình khuyến khích người dân đầu tư dài hạn với ưu đãi miễn thuế cho một phần lợi nhuận. Tuy nhiên, với mức giá cổ phiếu hiện tại, nhiều bạn trẻ chỉ có thể chọn mua cổ phiếu nước ngoài (đặc biệt là cổ phiếu Mỹ), vốn có mức đầu tư tối thiểu thấp hơn nhiều.
Xem thêm: HỆ THỐNG NISA MỚI 2024 LÀ GÌ? HẠN MỨC MIỄN THUẾ BAO NHIÊU?
Theo thống kê của TSE, trong khung “đầu tư tăng trưởng 成長投資枠” của NISA, số tiền đầu tư hàng tháng của tầng lớp trẻ tuổi từ 10–30 tuổi chỉ khoảng 50.000–100.000 yên, trong khi nhóm người ở độ tuổi 70 thường đầu tư nhiều hơn với khoảng 200.000 yên mỗi tháng.
Nhiều nhà đầu tư cá nhân thâm niên cũng ý kiến rằng: “Thật lãng phí khi người Nhật muốn mua cổ phiếu của những công ty tuyệt vời trong nước nhưng không thể vì quá đắt.” “Giới trẻ đang đổ xô sang cổ phiếu nước ngoài chỉ vì chúng có thể bắt đầu với số tiền nhỏ hơn.”
Hiểu điều này, TSE đang thúc đẩy các công ty hướng tới việc hạ đơn vị đầu tư xuống khoảng 100.000 yên, mức mà nhà đầu tư cá nhân thông thường ở Nhật mong muốn. Việc giảm mức đầu tư tối thiểu sẽ hạ ngưỡng tham gia cho thế hệ trẻ, thúc đẩy đầu tư vào cổ phiếu Nhật, và góp phần vào mục tiêu lớn hơn của chính phủ là xây dựng “quốc gia vận hành tài sản” (資産運用立国).
Ngoài việc giúp cá nhân dễ đầu tư hơn, việc chia nhỏ cổ phiếu còn mang lại lợi ích dài hạn cho các doanh nghiệp Nhật:
- Mở rộng cơ cấu cổ đông: đặc biệt là thu hút nhà đầu tư trẻ.
- Ổn định giá cổ phiếu: nhờ tính thanh khoản cao hơn và sự phân tán sở hữu.
- Tăng giá trị thương hiệu: vì nhiều người sở hữu cổ phiếu đồng nghĩa với mức độ nhận diện cao hơn.
Kết luận
Cá nhân mình thấy, việc chia nhỏ cổ phiếu ở Nhật Bản không chỉ là một động thái kỹ thuật của thị trường, mà thực sự là một bước tiến mạnh mẽ để “mở cửa” đầu tư cho mọi người. Nhờ mức đầu tư tối thiểu được hạ xuống, cộng thêm sự hỗ trợ từ hệ thống NISA mới và chính sách khuyến khích từ Sở giao dịch chứng khoán Tokyo, ngày càng có nhiều người trẻ có thể mạnh dạn bắt đầu hành trình tích lũy tài sản từ sớm, một điều mà trước đây tưởng như chỉ dành cho tầng lớp giàu có 富裕層.
Nếu trước đây bạn từng nghĩ đầu tư cổ phiếu là chuyện xa vời, khó với tới, thì có lẽ đã đến lúc nên nhìn lại. Thị trường đang mở ra nhiều cánh cửa hơn bao giờ hết, và cánh cửa đó có thể dành cho bạn. Nhưng chỉ khi bạn bắt đầu hành động từ bây giờ, bạn mới có thể tránh khỏi cảnh phải chật vật với chuyện tài chính khi lo cho con cái, hay thậm chí là chính bản thân mình lúc về già !!!
