Chi phí chữa trị y tế ở Nhật Bản nổi tiếng là đắt đỏ, đến mức một lần nhập viện hay điều trị cũng có thể khiến bạn “đau ví” hơn cả cơn đau bệnh. Tuy nhiên, đừng quá lo lắng, vì ở đất nước mặt trời mọc này có một “chiếc khiên thần thánh” giúp bảo vệ túi tiền của bạn mang tên 高額療養費制度 (Kougaku Ryouyouhi Seido) – Chế độ chặn trên viện phí. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết và xem ví dụ thực tế về chế độ chặn trên viện phí ở Nhật Bản này nhé, nếu không biết bạn sẽ bị thiệt thòi đấy!
MỤC LỤC
Chế độ chặn viện phí ở Nhật “高額療養費制度” là gì?
高額療養費制度 (Kougaku Ryouyouhi Seido) là một chế độ hỗ trợ tài chính dành cho những người tham gia bảo hiểm y tế công tại Nhật Bản. Khi chi phí y tế trong một tháng vượt quá một mức giới hạn nhất định, phần chi phí vượt quá đó sẽ được hoàn trả (hoặc chính phủ sẽ thanh toán trực tiếp với bệnh viện nếu bạn có thẻ My Number).
Trong trường hợp bạn mắc bệnh nặng cần phải phẫu thuật hoặc nhập viện dài ngày, dù hệ thống bảo hiểm y tế công ở Nhật Bản đã giúp giảm chi phí tự chi trả xuống còn từ 10% đến 30%, bạn vẫn có khả năng phải đối mặt với hóa đơn y tế rất lớn. Tuy nhiên, với việc sử dụng chế độ Chặn trên viện phí này, bạn có thể giảm bớt gánh nặng tài chính này một cách đáng kể.
Cần lưu ý rằng, những chi phí sau đây không nằm trong phạm vi hỗ trợ của Chế độ chặn trên viện phí ở Nhật Bản. Trong số này, hai chi phí đặc biệt ảnh hưởng lớn đến tổng viện phí là phí chênh lệch giường bệnh (差額ベッド代) và phí điều trị tiên tiến (先進医療費).
- Chi phí chênh lệch giường bệnh 差額ベッド代: Đây là chi phí phụ thuộc vào loại phòng mà bạn chọn khi nhập viện. Các mức phí dao động từ 0 yên/ngày cho phòng chung lớn, đến vài man yên/ngày cho phòng riêng.
- Chi phí ăn uống 食事代: Chi phí ăn uống khi nằm viện ở Nhật được tính là 460 yên/bữa đối với người đi làm bình thường và 210 yên/bữa đối với người không có thu nhập.
- Phí khám lần đầu tại bệnh viện lớn 大病院: Nếu bạn khám lần đầu hoặc tái khám tại một bệnh viện đặc thù (như bệnh viện đại học) mà không có giấy giới thiệu từ cơ sở y tế khác, bạn sẽ phải tự trả thêm phí khám này.
- Chi phí điều trị tiên tiến 先進医療費: Đây là chi phí dành cho các phương pháp điều trị tiên tiến được thực hiện tại các cơ sở y tế đặc biệt do nhà nước phê duyệt.
Cách tính mức giới hạn viện phí
Ngưỡng viện phí tối đa trong Chế độ chặn trên viện phí không phải là một con số cố định mà được chia thành nhiều cấp độ, dựa trên độ tuổi và mức thu nhập của mỗi người. Nói cách khác, hệ thống này được thiết kế để phù hợp với khả năng tài chính của từng cá nhân, đảm bảo rằng ai cũng có thể tiếp cận dịch vụ y tế mà không phải lo lắng quá nhiều về chi phí. Điều này có nghĩa là, dù bạn giàu hay nghèo, trẻ hay già, chế độ này đều có cách “bảo vệ” người bệnh một cách công bằng. Nghe thật nhân văn và hợp lý, phải không nào?
Dưới đây là cách tính mức giới hạn viện phí cho từng nhóm dựa trên độ tuổi và thu nhập!
Nhóm người dưới 70 tuổi
Đối với những người dưới 70 tuổi, mức tự chi trả viện phí được chia thành 5 nhóm đối tượng dựa trên mức thu nhập.
Trong đó, hai nhóm thu nhập thấp là:
- Nhóm có mức lương tiêu chuẩn hàng tháng dưới 260.000 yên
- Nhóm thu nhập thấp (低所得者)
Cả hai nhóm này đều có mức trần viện phí cố định, do đó không cần phải thực hiện các phép tính phức tạp để xác định mức chi trả tối đa. Điều này giúp những người có thu nhập thấp dễ dàng dự đoán và quản lý chi phí y tế mà không cần lo ngại về những khoản phát sinh lớn.

Đối với những người làm việc tại các công ty, “tiền lương tháng” (報酬月額) được hiểu là tổng tiền lương danh nghĩa nhận được trong một tháng, bao gồm tiền lương cơ bản, cùng với các khoản phụ cấp như phụ cấp chức vụ, phụ cấp đi lại, tăng ca ngoài giờ ,v.v. Dựa trên mức tiền lương tháng này, một bảng phân loại theo các cấp bậc sẽ được áp dụng để xác định “mức lương chuẩn” (標準報酬月額). Mức lương chuẩn này sẽ được sử dụng làm cơ sở tính toán bảo hiểm.
Nhóm thu nhập thấp là những người tham gia bảo hiểm (và người phụ thuộc của họ) không phải chịu thuế thị dân (市区町村民税) trong năm tài chính tại thời điểm họ nhận dịch vụ y tế trong tháng đó. Hoặc những người thuộc diện nhận hỗ trợ theo Luật bảo vệ cuộc sống (生活保護法), nhưng do nhận được hỗ trợ theo trường hợp đặc biệt dành cho người thu nhập thấp, họ không cần phải phụ thuộc vào trợ cấp bảo vệ cuộc sống. Điều này cũng áp dụng cho người phụ thuộc của họ.
Nhóm người từ 70 tuổi trở lên
Còn đối với những người từ 70 tuổi trở lên, vì sức khỏe thường xuyên cần được chăm sóc và chi phí y tế cao hơn, mức chặn viện phí được thiết kế thấp hơn để phù hợp với tình trạng này.
Những người từ 70 tuổi trở lên được phân thành 3 nhóm theo thu nhập, như sau:
- 現役並み所得者 (Geneki nami shotoku sha): Những người có thu nhập cao tương đương với người đang làm việc
- 一般 (Ippan): Những người có thu nhập trung bình
- 低所得者 (Tei shotoku sha): Những người có thu nhập thấp
Ví dụ, với những người cao tuổi thuộc nhóm thu nhập thấp, mức giới hạn trên của chi phí y tế chỉ là 24.600 yên/tháng, một con số cực kỳ dễ chịu.

Nhóm người từ 70 tuổi trở lên khác với nhóm người dưới 69 tuổi ở chỗ: cả chi phí khám chữa và điều trị ngoại trú (外来) cũng có giới hạn riêng. Do đó, khi đi khám, cần chú ý đến quyền lợi này để tránh trả phí cao hơn mức quy định.
Áp dụng chế độ 多数回該当 khi sử dụng nhiều lần chế độ chặn viện phí
Khi bạn mắc bệnh hoặc gặp chấn thương cần điều trị lâu dài, chi phí y tế có thể trở thành gánh nặng lớn do phải chi trả nhiều lần trong thời gian dài. Để giảm bớt áp lực này, bạn nên biết đến chế độ “多数回該当” – một cơ chế hỗ trợ bổ sung cho chế độ Chặn trên viện phí.
多数回該当 là gì?
多数回該当 (Tasuu kai gaitou) dịch sang tiếng Việt là Chính sách áp dụng chế độ chặn trên viện phí nhiều lần hoặc Chế độ hỗ trợ chi phí y tế dài hạn. Nếu bạn đã sử dụng chế độ chặn trên viện phí từ 3 lần trở lên trong vòng 1 năm, thì từ lần thứ 4 trở đi, mức giới hạn tự chi trả sẽ được giảm xuống theo quy định. Điều này sẽ giúp bạn giảm gánh nặng tài chính đáng kể.
Bảng mức giới hạn sau khi áp dụng 多子回該当:

Lợi ích của việc áp dụng 多数回該当
Chính sách này đặc biệt hữu ích với những người mắc các bệnh mãn tính, cần điều trị dài hạn, hoặc phải nằm viện lâu ngày. Nó không chỉ giảm mức chi trả y tế mà còn giúp bạn tập trung hơn vào việc phục hồi sức khỏe mà không lo lắng về gánh nặng tài chính.
Đăng ký chế độ chặn trên viện phí ở Nhật như thế nào?
Việc đăng ký và sử dụng Chế độ chặn trên viện phí 高額療養費制度 ở Nhật Bản không quá phức tạp, nhưng nếu bạn biết cách chuẩn bị trước, bạn sẽ tiết kiệm được cả thời gian và công sức. Dưới đây là hai cách để đăng ký sử dụng chế độ này:
- Cách 1: Sử dụng thẻ My Number
- Cách 2: Sử dụng giấy chứng nhận 限度額適用認定証
Cách 1: Sử dụng thẻ My Number
Nếu bạn đã tích hợp thẻ bảo hiểm y tế (健康保険証) vào thẻ My Number, việc sử dụng chế độ chặn trên viện phí trở nên cực kỳ đơn giản. Bạn chỉ cần xuất trình thẻ My Number tại quầy lễ tân (窓口) của bệnh viện hoặc cơ sở y tế khi đi khám, mà không cần nộp thêm bất kỳ giấy tờ nào khác.
Với cách này, bạn không phải thanh toán trước toàn bộ viện phí, mà chỉ cần chi trả đúng phần tự chi trả đã được giới hạn theo mức thu nhập và nhóm tuổi của mình. Việc tích hợp này không chỉ giúp bạn dễ dàng sử dụng chế độ chặn trên viện phí, mà còn giảm thiểu rủi ro về việc quên nộp giấy tờ hoặc có thể đơn giản hoá quá trình khấu trừ chi phí y tế để giảm thuế. Nếu bạn chưa tích hợp, hãy tham khảo ngay cách thực hiện ở bài viết phía dưới!
Xem thêm: Cách tích hợp thẻ bảo hiểm y tế lên thẻ My Number
Cách 2: Sử dụng giấy chứng nhận 限度額適用認定証
Nếu biết trước chi phí y tế của mình sẽ cao, chẳng hạn như khi dự định sinh mổ hoặc phẫu thuật do chấn thương, bạn nên hoàn tất thủ tục này trước khi nhập viện khoảng 1 tháng.
Trong trường hợp bạn chưa tích hợp thẻ bảo hiểm y tế vào thẻ My Number, bạn vẫn có thể sử dụng chế độ này thông qua việc đăng ký và sử dụng Giấy chứng nhận chặn viện phí 限度額適用認定証 (Gendogaku tekiyou nintei shou). Quy trình như sau:
Nộp đơn xin giấy chứng nhận
Nếu bạn đang tham gia bảo hiểm y tế quốc dân (国民健康保険), bạn hãy mang thẻ bảo hiểm và giấy tờ tuỳ thân (như thẻ ngoại kiều hoặc bằng lái xe), đến trực tiếp Shiyakusho (quầy chuyên trách về bảo hiểm, lương hưu 保険年金課 国保係の窓口) nơi bạn đang sinh sống để xin cấp giấy chứng nhận này.
Nếu bạn là nhân viên công ty và đang tham gia bảo hiểm xã hội (社会健康保険) và bảo hiểm nơi bạn đang tham gia là một tổ hợp riêng (組合) thì bạn hãy đăng ký trực tiếp với họ hoặc bộ phận quản lý trong công ty. Hoặc bạn có thể tải đơn đăng ký tại trang chính thức của Hiệp hội bảo hiểm y tế toàn quốc (全国), sau đó điền thông tin đầy đủ và đính kèm thêm bản photo thẻ bảo hiểm, rồi gửi đăng ký qua đường bưu điện đến địa chỉ công ty bảo hiểm có ghi địa chỉ trên thẻ bảo hiểm y tế của bạn.
Thời gian xử lý hồ sơ đăng ký giấy chứng nhận có thể kéo dài từ 1 đến 2 tuần, tùy thuộc vào quy trình của từng cơ quan. Vì vậy, hãy nộp đơn sớm để tránh tình trạng chậm trễ khi cần sử dụng!
Xuất trình giấy tại bệnh viện
Sau khi nhận được giấy chứng nhận chặn viện phí, khi nhập viện bạn hãy mang nó đến quầy lễ tận của bệnh viện. Khi hoàn tất thủ tục này trước khi thanh xuất viện, bạn sẽ chỉ cần thanh toán khoản chi phí không vượt quá giới hạn tối đa đã được quy định cho thu nhập của mình.
Đối với một vài trường hợp bạn phải nhập viện và phẫu thuật khẩn cấp, không kịp xin giấy chứng nhận chặn viện phí và chưa có thẻ My Number, khi xuất viện bạn sẽ phải thanh toán một khoản chi phí khá lớn. Nhưng đừng lo, bạn vẫn có thể nhận lại số tiền hỗ trợ thông qua thủ tục xin trợ cấp hoàn tiền từ chế độ chặn viện phí. Thủ tục này được gọi là 健康保険高額療養費支給申請書. Bạn cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và nộp hồ sơ theo hướng dẫn tại đơn vị bảo hiểm tương ứng (bảo hiểm xã hội hoặc quốc dân). Thời gian xử lý hồ sơ thường kéo dài từ 1 đến vài tháng. Sau khi hoàn tất, số tiền trợ cấp sẽ được chuyển trực tiếp vào tài khoản ngân hàng mà bạn đã đăng ký.
Để tránh phải thanh toán một khoản tiền lớn khi nhập viện khẩn cấp, cũng như hạn chế các thủ tục phức tạp sau này, bạn nên luôn mang theo thẻ My Number (đã tích hợp bảo hiểm y tế) bên mình để đề phòng nhé!
Trải nghiệm thực tế
Để giúp bạn hình dung rõ hơn về lợi ích của chế độ chặn trên viện phí ở Nhật Bản, mình sẽ chia sẻ trải nghiệm thực tế trong quá trình phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước của mình:
- Tổng chi phí cho ca phẫu thuật, điều trị và nằm viện (không tính tiền ăn uống) là 1.225.833 yên.
- Sau khi áp dụng bảo hiểm y tế, phần chi phí mình phải chi trả giảm còn 376.750 yên (30% tổng chi phí).
Điều đặc biệt là, nhờ đã xác thực thẻ My Number khi nhập viện, mình được tự động áp dụng chế độ chặn viện phí mà không cần làm thêm bất cứ thủ tục nào khác. Khi xuất viện, mình chỉ phải thanh toán 89.988 yên tiền viện phí + 12.250 yên tiền ăn uống, như đã được ghi rõ trong hoá đơn dưới đây.

Chưa dừng lại ở đó, vì Tổ hợp bảo hiểm (組合) mà mình tham gia có thêm chế độ Trợ cấp bổ sung 付加給付制度 (Fuka kyuufu seido), nên mình được trợ cấp thêm 64.988 yên. Tức là chi phí cuối cùng mà mình tự gánh vác chỉ là 25.000 yên (không bao gồm tiền ăn).
Giới hạn chi phí mà bạn phải tự chi trả (自己負担限度額) sẽ khác nhau tùy theo tổ chức bảo hiểm mà bạn tham gia. Tuy nhiên, Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đã khuyến nghị mức giới hạn tối đa là khoảng 25.000 yên mỗi tháng. Đây chính là giải pháp giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính khi bạn cần điều trị y tế dài hạn hoặc các ca phẫu thuật lớn.
Kết luận
Chế độ chặn viện phí ở Nhật Bản có thể được coi là “phao cứu sinh” cho những ai đang sinh sống và làm việc tại đất nước này. Không chỉ giúp giảm đáng kể gánh nặng tài chính khi đối mặt với các chi phí y tế cao, chế độ này còn tạo điều kiện để mọi người tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe một cách dễ dàng và an toàn hơn.
Từ việc tích hợp tiện lợi qua thẻ My Number, đến các hỗ trợ bổ sung như 付加給付制度 (trợ cấp bổ sung), Nhật Bản đã xây dựng một hệ thống bảo hiểm toàn diện, khiến ai cũng cảm thấy an tâm. Với cơ sở vật chất hiện đại, môi trường bệnh viện sạch sẽ và chế độ hỗ trợ tuyệt vời, không ngạc nhiên khi Nhật Bản luôn nằm trong top những quốc gia có tuổi thọ cao nhất thế giới.
Hãy nhớ rằng: Sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi người. Đừng để những lo toan về viện phí ngăn cản bạn nhận được sự chăm sóc tốt nhất. Hiểu rõ quyền lợi và chuẩn bị chu đáo, bạn sẽ vừa tiết kiệm chi phí, vừa yên tâm đối mặt với bất cứ tình huống nào!
Nếu bạn thấy bài viết này hữu ích, đừng quên chia sẻ để mọi người xung quanh cũng biết đến chế độ tuyệt vời này nhé!