Vào ngày 12 tháng 12 năm 2023, chính phủ và các đảng cầm quyền ở Nhật Bản đã quyết định đại cương cải cách thuế cho năm 2024. Chính quyền Fumio Kishida hướng đến mục tiêu “tăng lương nhanh hơn lạm phát”, bằng cách giảm bớt gánh nặng thuế cho các công ty sẵn sàng tăng lương cho nhân viên và đầu tư trong nước. Cùng với đó, chính quyền cũng sẽ thực hiện biện pháp giảm thuế thu nhập nhằm hỗ trợ các hộ gia đình đối phó với tình trạng lạm phát tăng cao. Sau đây là những cải cách thuế trong năm 2024 ở Nhật Bản mà ai cũng nên biết.
Chính phủ Nhật Bản ước tính tổng ngân sách dành cho các biện pháp kết hợp cắt giảm thuế và trợ cấp phúc lợi cho năm 2024 sẽ rơi vào khoảng 5 nghìn tỷ yên (khoảng 35 tỷ USD). Trước đó, thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida đã tuyên bố rằng “Chính phủ sẽ hoàn trả lại cho người dân một cách thích đáng từ việc tăng thuế nhờ tăng trưởng kinh tế.”
Xem thêm: Thuế quê hương Furusato Nozei là gì?
Doanh thu thuế của Nhật Bản trong năm tài khoá 2022 là 71.100 tỷ yên (khoảng 494 tỷ USD), tăng 4.000 tỷ yên so với năm trước và tiếp tục đánh dấu mức cao kỷ lục năm thứ ba liên tiếp.
MỤC LỤC
Giảm thuế thu nhập 4 man yên
Việc cắt giảm thuế thu nhập là một phần trong các biện pháp hỗ trợ tài chính hộ gia đình trước tình trạng giá cả tăng cao và là trụ cột trong kế hoạch hoàn thuế của Thủ tướng Fumio Kishida nhằm tăng nguồn thu từ thuế. Từ tháng 6 năm 2024, những người nộp thuế có thu nhập từ 310 đến 2.000 man yên và người phụ thuộc của họ (vợ/chồng, cha/mẹ, con cái) sẽ được giảm 30.000 yên đối với thuế thu nhập và 10.000 yên đối với thuế cư trú, tổng cộng là 40.000 yên mỗi người. Tuy nhiên, vì những người giàu có thu nhập hàng năm trên 20 triệu yên sẽ không đủ điều kiện để áp dụng.
Chính phủ coi việc cắt giảm thuế thu nhập là một “biện pháp tạm thời” cho đến khi mức lương tăng bắt kịp với mức tăng của lạm phát. Chính phủ hy vọng việc cắt giảm thuế một khoản cố định 40.000 yên lần này, sẽ giúp những người bị ảnh hưởng bởi giá cả tăng cao, đặc biệt là những người có thu nhập thấp đến trung bình, có thể vượt qua được khó khăn.
Ví dụ, đối với một hộ gia đình có 4 người, bao gồm một cặp vợ chồng và hai con thì sẽ được giảm thuế tổng cộng 16 man yên.
Nếu bạn đang là nhân viên công ty (会社員＝Kaishain), thuế thu nhập và thuế cư trú sẽ được khấu trừ trực tiếp vào tiền lương hoặc tiền thưởng được trả vào tháng 6 năm 2024.
Trợ cấp thêm cho những người thu nhập thấp
Cùng với biện pháp cắt giảm thuế, lần này chính phủ cũng đã lên kế hoạch trợ cấp cho những người có thu nhập thấp. Theo kế hoạch, việc giải ngân trợ cấp sẽ bắt đầu sớm nhất vào tháng 2 hoặc tháng 3 năm 2024.
Cụ thể, những người có thu nhập thấp và đang được miễn hoàn toàn thuế cư trú, thuế thu nhập sẽ được nhận một khoản trợ cấp tiền mặt 70.000 yên ngoài khoản 30.000 yên đã được trợ cấp vào năm 2023. Ở Nhật Bản hiện có khoảng 25 triệu người được miễn thuế thu nhập và thuế cư trú, nhóm người này có mức thu nhập hàng năm dưới 255 man yên.
Ngoài ra, những hộ gia đình đang phải nộp thuế cư trú nhưng không nộp thuế thu nhập, sẽ được trợ cấp một khoản tiền mặt 100.000 yên. Hiện nay, ở Nhật Bản có khoảng 5 triệu người nộp thuế cư trú nhưng được miễn thuế thu nhập. Nhóm người này có thu nhập hàng năm từ 255 ~ 270 man yên.
Hơn nữa, trong số những hộ gia đình có thu nhập thấp này, những gia đình có trẻ em sẽ nhận được thêm 50.000 yên cho mỗi trẻ dưới 18 tuổi.
Đối với những người nộp cả thuế thu nhập và thuế cư trú, nhưng số tiền thuế ít hơn 40.000 yên/năm, sẽ không thể nhận được đầy đủ các khoản trợ cấp và giảm thuế này. Thay vào đó họ sẽ được trợ cấp một khoản dự phòng làm tròn theo đơn vị 10.000 yên. Có khoảng 4 triệu người ở Nhật Bản thuộc nhóm này với thu nhập hàng năm từ 270 ~ 310 man yên yên. Phần này sẽ cập nhật thêm khi có thông tin mới!
Mở rộng trợ cấp trẻ em, giảm mức khấu trừ phụ thuộc
Trong cuộc cải cách thuế lần này, việc hỗ trợ thuế cho các hộ gia đình có trẻ em cũng là một vấn đề. Một trong số đó là khoản khấu trừ phụ thuộc đối với thuế thu nhập và thuế cư trú.
Chính phủ Nhật Bản có kế hoạch mở rộng điều kiện nhận trợ cấp trẻ em 12 man yên/năm cho học sinh trung học đến 18 tuổi, mà không xét đến thu nhập của phụ huynh. Tính đến năm 2023, khoản trợ cấp trẻ em này chỉ được áp dụng trong độ tuổi từ 0~15 tuổi với số tiền dao động từ 12 đến 18 man yên/năm.
Đối với những hộ gia đình đông con, độ tuổi được hưởng trợ cấp cho đứa con thứ 3 trở lên sẽ được mở rộng thành “từ 0 đến 18 tuổi” với số tiền trợ cấp cố định là 30.000 yên/tháng.
Tuy nhiên, khoản khấu trừ phụ thuộc cho các hộ gia đình nuôi con trong độ tuổi từ 16 đến 18 tuổi sẽ bị giảm đi.
- Khấu trừ thuế thu nhập: Giảm từ 380.000 xuống 250.000 yên/trẻ em
- Khấu trừ thuế cư trú: Giảm từ 330.000 yên xuống 120.000 yên/trẻ em
Mặc dù gánh nặng thuế sẽ tăng lên nhưng nó sẽ được giữ ở mức dưới 120.000 yên mỗi năm, tương đương với số tiền trợ cấp nuôi con mà họ sẽ nhận được.
Ví dụ, một đôi vợ chồng đang đi làm có 1 đứa con đang là học sinh cấp 3 và thu nhập hộ gia đình hàng năm trong khoảng 5,59 đến 7,51 triệu yên thì gánh nặng thuế sẽ tăng thêm khoảng 34.000 yên/năm. Ngược lại, nếu chỉ một trong hai, vợ hoặc chồng đi làm mà đang có 1 đứa con là học sinh cấp 3 thì khoản trợ cấp hàng năm sẽ tăng thêm 40.000 yên.
Mặt khác, chính phủ cũng đang lên kế hoạch nới lỏng giới hạn thu nhập đối với khoản khấu trừ cha mẹ đơn thân “ひとり親控除” thành 1.000 man yên trở xuống (trước đây là 500 man yên trở xuống). Và khoản khấu trừ thuế thu nhập sẽ tăng từ 350.000 yên lên 380.000 yên và khấu trừ thuế cư trú sẽ tăng từ 300.000 yên lên 330.000 yên. Tuy nhiên, kế hoạch này dự kiến sẽ được áp dụng từ năm 2026 trở đi.
Giảm thuế vay mua nhà
Cải cách thuế lần này cũng bao gồm việc ưu đãi hơn nữa cho các hộ gia đình có trẻ em và các cặp vợ chồng trẻ. Một trong số đó là ưu đãi giảm thuế cho vay mua nhà “住宅ローン”.
Giảm thuế cho vay mua nhà là chế độ khấu trừ thuế thu nhập và thuế cư trú với mức nhân 0,7% theo số dư khoản vay mua nhà vào cuối năm. Chế độ này không chỉ áp dụng với những người mua nhà mới mà những người cải tạo lại nhà cũ cũng được hưởng, tối đa 13 năm. Tuy nhiên, chế độ giảm thuế cho vay mua nhà này chỉ áp dụng với những người có thu nhập không quá 2.000 man yên/năm.
Giới hạn trên của số tiền cho vay thuộc diện giảm thuế, dự kiến sẽ được hạ xuống kể từ năm 2024. Điều này sẽ hỗ trợ sinh kế cho thế hệ lao động, như một phần trong nỗ lực của chính phủ Nhật Bản nhằm mở rộng các biện pháp chống lại tỷ lệ sinh giảm ở đất nước này.
Các hộ gia đình được hưởng ưu đãi thuế bao gồm “hộ gia đình có con dưới 19 tuổi” hoặc “hộ gia đình có vợ/chồng dưới 40 tuổi“. Điều kiện tiếp theo là ngôi nhà phải có hiệu suất tiết kiệm năng lượng cao, chẳng hạn như ngôi nhà có chất lượng lâu dài hoặc ngôi nhà ít carbon.
Hơn nữa, chính phủ sẽ mở rộng “hệ thống thuế cải tạo nhà ở – 住宅リフォーム税制” bằng việc khấu trừ 10% chi phí cải tạo nhà ở vào thuế thu nhập.
Nới rộng mức khấu trừ bảo hiểm nhân thọ
Khấu trừ phí bảo hiểm nhân thọ, là khấu trừ một phần khoản thanh toán chi phí bảo hiểm nhân thọ vào thuế thu nhập và thuế cư trú. Dựa vào loại bảo hiểm nhân thọ trong hợp đồng, bạn có thể tính mức khấu trừ phí bảo hiểm nhân thọ theo công thức sau.
| Thuế thu nhập 所得税 |
Thuế cư trú 住民税 |
||
| Phí bảo hiểm nhân thọ (Đã đóng trong 1 năm) |
Số tiền được khấu trừ |
Phí bảo hiểm nhân thọ (Đã đóng trong 1 năm) |
Số tiền được khấu trừ |
|
Dưới 20.000 Yên |
Toàn bộ phí bảo hiểm đã đóng | Dưới 12.000 Yên | Toàn bộ phí bảo hiểm đã đóng |
| Từ 20.001 ~ 40.000 Yên | (Phí bảo hiểm x 1/2) + 10.000 Yên | Từ 12.001 ~ 32.000 Yên | (Phí bảo hiểm x 1/2) + 6.000 Yên |
| Từ 40.001 ~ 80.000 Yên | (Phí bảo hiểm x 1/4) + 20.000 Yên | Từ 32.001 ~ 56.000 Yên | (Phí bảo hiểm x 1/4) + 14.000 Yên |
| Trên 80.000 Yên | Cố định 40.000 Yên | Trên 56.000 Yên | Cố định 28.000 Yên |
Theo đại cương cải cách thuế 2024, đối với thuế thu nhập, những người có người phụ thuộc (扶養親族) dưới 23 tuổi sẽ được cộng thêm 20.000 yên vào giới hạn áp dụng hiện tại (40.000 yên) thành 60.000 yên. Đối với khấu thuế cư trú, mức khấu trừ cố định tối đa hiện tại là 28.000 yên sẽ được cộng thêm 14.000 yên thành 42.000 yên.
Tóm lại, những hộ gia đình có trẻ em sẽ được nới rộng mức khấu trừ chi phí bảo hiểm nhân thọ, tối đa 102.000 yên nếu chỉ tham gia một loại bảo hiểm nhân thọ.
-
Gia đình có trẻ em dưới 23 tuổi
- Khấu trừ thuế thu nhập: Tối đa 60.000 Yên
- Khấu trừ thuế cư trú: Tối đa 42.000 Yên
Hệ thống thuế tăng lương
Hệ thống thuế tăng lương (賃上げ税制) là một hệ thống trong đó các doanh nghiệp đáp ứng một số yêu cầu nhất định, chi trả lương cho nhân viên cao hơn so với năm trước, thì một phần số tiền chênh lệch đó sẽ được khấu trừ vào thuế doanh nghiệp.
Thủ tướng Fumio Kishida đã đặt mục tiêu đạt được trạng thái tăng trưởng thu nhập quốc dân vượt quá mức tăng của giá cả, đồng thời đảm bảo chấm dứt tình trạng giảm phát dai dẳng ở Nhật Bản.
Doanh nghiệp lớn được khấu trừ tối đa 35%
- Nếu tăng lương từ 3% đến dưới 4%: Được khấu trừ thuế 10% từ số tiền chênh lệch cho khoản tăng lương
- Nếu tăng lương từ 4% đến dưới 5%: Được khấu trừ thuế 15% từ số tiền chênh lệch cho khoản tăng lương
- Nếu tăng lương từ 5% đến dưới 7%: Được khấu trừ thuế 20% từ số tiền chênh lệch cho khoản tăng lương
- Nếu tăng lương từ 7% trở lên: Được khấu trừ thuế 25% từ số tiền chênh lệch cho khoản tăng lương
- Nếu tăng chi phí đào tạo nhân sự: Được khấu trừ thuế 5% từ số tiền chênh lệch cho chi phí đào tạo nhân sự
- Nếu trao quyền cho phụ nữ và hỗ trợ chăm sóc trẻ em: Được khấu trừ thuế 5% từ khoản chi phí đó
Doanh nghiệp vừa và nhỏ được khấu trừ tối đa 45%
- Nếu tăng lương từ 1,5% đến dưới 2,5%: Được khấu trừ thuế 15% từ số tiền chênh lệch cho khoản tăng lương
- Nếu tăng lương từ 2,5% trở lên: Được khấu trừ thuế 30% từ số tiền chênh lệch cho khoản tăng lương
- Nếu tăng chi phí đào tạo nhân sự: Được khấu trừ thuế 10% từ số tiền chênh lệch cho chi phí đào tạo nhân sự
- Nếu trao quyền cho phụ nữ và hỗ trợ chăm sóc trẻ em: Được khấu trừ thuế 5% từ khoản chi phí đó
Chỉ số giá tiêu dùng CPI không bao gồm thực phẩm tươi sống trong năm 2023 tăng trung bình gần 3%, vì vậy có thể nói ít nhất các doanh nghiệp phải tăng lương với tỷ lệ từ 3% đến 4% thì mới bù đắp được phần nào của lạm phát. Tuy nhiên, có ý kiến chỉ ra rằng do nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đang chìm trong cảnh báo thua lỗ nên việc giảm thuế sẽ khó phát huy hiệu quả và không thực tế. Vì lý do này, cuộc cải cách thuế năm 2024 sẽ đưa ra các biện pháp cho phép các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã tăng lương cao hơn mức tiêu chuẩn nhưng đang gặp khó khăn trong năm đó, sẽ được tiếp tục giảm thuế tối đa trong 5 năm.
Từ năm tài khoá 2024, một khoản khấu trừ 5% mới hoàn toàn sẽ được áp dụng đối với các công ty quan tâm đến việc trao quyền cho phụ nữ và hỗ trợ chăm sóc trẻ em. Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi sẽ cấp chứng nhận “Eruboshi” cho các doanh nghiệp hỗ trợ việc trao quyền cho phụ nữ và chứng nhận “Kurumin” cho các doanh nghiệp hỗ trợ việc chăm sóc trẻ em.
Hệ thống đầu tư miễn thuế New NISA
Ngoài các cải cách về thuế ở trên, từ năm 2024 hệ thống đầu tư chứng khoán miễn thuế hoàn toàn New NISA sẽ bắt đầu đi vào hoạt động, thay cho NISA hiện tại.
Xem thêm: Tìm hiểu về hệ thống New NISA 2024
Hệ thống NISA mới cho phép nhà đầu tư sử dụng kết hợp 2 khung: “Khung đầu tư tích trữ” và “Khung đầu tư tăng trưởng“, với số tiền đầu tư tối đa lên tới 360 man yên/năm và miễn thuế vô thời hạn.
Giới đầu tư đang kỳ vọng rằng, với việc NISA bắt đầu từ phiên giao dịch đầu tiên của năm 2024 sẽ thu hút một dòng vốn lớn đổ vào thị trường ngay cả khi chỉ số chứng khoán Nikkei 225 đang ở mức cao.
