So với các nước tiên tiến khác thì hệ thống thuế ở Nhật Bản khá phức tạp. Trong quá trình đầu tư tài chính nói chung hay chứng khoán nói riêng, nếu phát sinh lợi nhuận thì nhà đầu tư sẽ bị đánh thuế với mức thuế suất nhất định. Bài viết này sẽ giới thiệu các loại thuế liên quan đến chứng khoán ở Nhật Bản mà nhà đầu tư cá nhân nên biết để tránh gặp rắc rối.
Kể từ năm 2024, hệ thống đầu tư miễn thuế mới New NISA đã chính thức đi vào hoạt động. Với NISA bạn có thể đầu tư miễn thuế vô thời hạn thông qua hai khung: Đầu tư tăng trưởng và đầu tư tích trữ, hạn mức đầu tư tối đa lên tới 360 man yên/năm.
Xem thêm: TÌM HIỂU VỀ ĐẦU TƯ MIỄN THUẾ NEW NISA 2024
MỤC LỤC
Các loại thuế liên quan đến chứng khoán ở Nhật Bản
Thông thường, đối với cá nhân khi tạo ra lợi nhuận từ chuyển nhượng chứng khoán sẽ bị đánh thuế. Khoản thuế này được tính theo phương pháp “Thuế riêng biệt – 分離課税 ”. Có nghĩa là thuế suất sẽ được tính riêng và tách biệt với các khoản thu nhập bị đánh thuế tổng hợp「総合課税」khác, chẳng hạn như tiền lương, thu nhập từ BĐS hay kinh doanh ,v.v.
Về nguyên tắc, thuế thu nhập「所得税」là một dạng “thuế lũy tiến” khi thu nhập tăng lên thì thuế suất sẽ tăng kèm theo. Nhưng trong trường hợp đầu tư chứng khoán, khoản thuế áp dụng được tính riêng biệt, vì vậy cho dù bạn kiếm được bao nhiêu lợi nhuận đi chăng nữa mức thuế suất cũng không tăng lên.
1. Thuế lãi về vốn 譲渡所得税
Thuế lãi về vốn「譲渡所得税=じょうとしょとくぜい」hay còn gọi là thuế lãi chuyển nhượng chứng khoán. Đây là khoản thuế được tính dựa thu nhập có được từ việc chuyển nhượng cổ phiếu, trái phiếu, ETF, ủy thác đầu tư hay các sản phẩm chứng khoán khác theo quy định của pháp luật.
Khi chuyển nhượng (bán ra) một sản phẩm chứng khoán nào đó, thuế suất sẽ được tính từ lợi nhuận là 20,315%, trong đó thuế thu nhập cá nhân 15%, thuế thị dân 5% và thuế thu nhập đặc biệt phục vụ tái thiết là 0,315%.
- Thuế thu nhập (所得税): 15%
- Thuế thị dân (住民税): 5%
- Thuế thu nhập đặc biệt phục vụ tái thiết (復興特別所得税): 3,315%
Đương nhiên, trường hợp chuyển nhượng mà không có lợi nhuận(thua lỗ) thì sẽ không bị tính thuế. Và khoản lỗ này sẽ được tính gộp với lợi nhuận từ các giao dịch khác hay các khoản cổ tức đã được hưởng trong năm đó. Chế độ này được gọi là「損益通算＝そんえきつうさん」, tạm dịch là “tính gộp lãi và lỗ”. Ngoài ra, nếu làm thủ tục kê khai thuế「確定申告」thì khoản lỗ trong năm nay sẽ được tính gộp và khấu trừ chuyển tiếp「繰越控除」sang 3 năm tới.
2. Thuế cổ tức 配当所得税
Thuế cổ tức 「配当所得税＝はいとうしょとくぜい」là khoản thuế được tính dựa trên khoản thu nhập có được từ việc hưởng cổ tức của doanh nghiệp hay quỹ ủy thác đầu tư. Mức thuế suất của thuế cổ tức trong nước bằng với thuế chuyển nhượng chứng khoán là 20,315%.
Tuy nhiên, nếu cổ từ mà bạn nhận từ DN hoặc quỹ đầu tư ở Mỹ thì sẽ bị tính thuế 2 lần「二重課税」. Trước tiên mức thuế suất bị trừ tại Mỹ là 10%, và 90% phần cổ tức còn lại sẽ bị tính thêm 20,315% thuế suất tại Nhật Bản. Mặt khác, nếu làm thủ tục xin khấu trừ「外国税額控除」và kê khai thuế thì bạn sẽ được khấu trừ một phần nào đó từ khoản thuế đã bị tính phía Mỹ(khoảng 8,5%). Phần này, mình sẽ giải thích chi tiết ở bài viết khác.
Ví dụ: Bạn nhận được $100 cổ tức từ công ty MSFT, thì sẽ bị trừ thuế bên phía Mỹ là $10, và tiếp theo mức thuế suất 20,315% sẽ được tính lên $90 còn lại. Vì vậy khoản cổ tức mà bạn nhận được về tài khoản chỉ còn khoảng $71,7.
（100－10％）×79.685％＝$71.7165(Cổ tức thực lĩnh)
3. Thuế lãi suất 利子所得税
Thuế lãi suất「利子所得税＝りししょとくぜい」là khoản thuế được tính dựa trên khoản thu nhập có được từ tiền lãi gửi tiết kiệm, trái phiếu chính phủ, trái phiếu DN và lãi suất từ tiền phân bổ của các quỹ ủy thác đầu tư. Vì vậy đối với cổ phiếu riêng lẻ thì sẽ không liên quan tới khoản thuế này.
Thuế suất của thuế lãi suất cũng giống như hai loại thuế trên là 20,315%. Về nguyên tắc, bạn không cần làm thủ tục kê khai thuế khoản này vì nó thuộc diện khấu trừ tại nguồn「源泉徴収」.
Những ai cần làm thủ tục kê khai thuế
Ngoài tài khoản miễn thuế ra, tại các công ty chứng khoán thường có hai tài khoản đó là:
- 特定口座 (Tokutei kouza)：Tài khoản đặc định
- 一般口座 (Ippan kouza)：Tài khoản phổ thông
Tài khoản phổ thông sẽ được tạo mặc định, tuy nhiên tài khoản đặc định bạn cần chọn một trong hai loại: Khấu trừ tại nguồn (源泉徴収あり) và không khấu trừ tại nguồn (源泉徴収なし), khi mở tài khoản chứng khoán tổng hợp. Sự khác nhau của các loại tài khoản này sẽ được tóm tắt như sau:
| Loại tài khoản | Tính lãi/lỗ | Tính thuế Nộp thuế |
Kê khai thuế |
| 特定口座(源泉あり) | Công ty GDCK sẽ tính | ・Công ty GDCK sẽ tính thuế ・Thuế sẽ bị trừ ngay cả khi lợi nhuận < 20man yên/năm |
Không cần ※Tuy nhiên, nếu bị lỗ nên kê khai để được tính gộp với lợi nhuận trong vòng 3 năm tới. |
| 特定口座(源泉なし) | Công ty GDCK sẽ tính | ・Công ty GDCK sẽ tính thuế ・Tự nộp thuế sau khi làm thủ tục kê khai thuế nếu lợi nhuận > 20man yên/năm. |
Cần làm thủ tục kê khai thuế nếu lợi nhuận >20man yên/năm hoặc khi thua lỗ |
| 一般口座 | Tự tính | Tự tính | Cần làm thủ tục kê khai thuế nếu lợi nhuận >20man yên/năm hoặc khi thua lỗ |
Tóm lại, những ai sử dụng tài khoản 一般口座 và 特定口座（源泉なし）để giao dịch và có lợi nhuận > 20.000 yên/năm thì bắt buộc phải làm thủ tục kê khai thuế.
Các tài liệu cần thiết cho việc kê khai thuế đối với đầu tư chứng khoán
Thông thường, những người là nhân viên văn phòng hoặc công nhân nếu có thu nhập ngoài công việc chính trên 20.000 yên/năm thì phải làm thủ tục kê khai thuế. Thủ tục kê khai thuế thông thường sẽ đơn giản hơn so với việc kê khai thuế đối với lĩnh vực đầu tư chứng khoán.
Có bốn loại tài liệu cần thiết khi làm thủ tục kê khai thuế đối với giao dịch chứng khoán, đó là:
- 申告書B第一表：Đơn kê khai thuế sẽ có A và B nhưng đối với chứng khoán sẽ sử dụng B. Tại đây sẽ ghi các khoản thu nhập, thông tin cá nhân, khoản khấu trừ(nếu có).
- 申告書B第二表：Bản này sẽ ghi các thông tin cá nhân, thu nhập cổ tức, khấu trừ y tế ,v.v Sau đó dán thẻ My Number(bản photo) và giấy 源泉徴収票 lên tờ 添付書類台紙.
- 申告書第三表（分離課税用）：Bản này sẽ dược sử dụng khi có các khoản thu nhập bị tính “thuế riêng biệt 分離課税” như lợi nhuận từ chuyển nhượng chứng khoán.
- 株式等に係る譲渡所得等の金額の計算明細書：Bản này sẽ ghi chi tiết các khoản thu nhập tại các công ty GDCK của bạn.
Nếu trường hợp bạn có một khoản lỗ và muốn khấu trừ chuyển tiếp sang 3 năm tới thì cần nộp thêm đơn 確定申告書付表（上場株式等に係る譲渡損失の損益通算及び繰越控除用）.
Tóm tắt
Đọc tới đây, có lẽ bạn đã cảm thấy các loại thuế và việc kê khai thuế đối với lĩnh vực đầu tư chứng khoán ở Nhật Bản quá phức tạp đúng không nào. Việc bạn có nên kê khai thuế hay không tùy thuộc vào tình trạng tài khoản của bạn, tuy nhiên nên ghi nhớ rằng “Chế độ thuế ở Nhật Bản sẽ cho phép tính gộp khoản lỗ năm nay với khoản lợi nhuận trong ba năm tiếp theo”. Ngoài ra, còn có các biện pháp đối phó với vấn đề thuế chứng khoán ở Nhật Bản khác, mình sẽ tổng hợp và chia sẻ ở các bài viết tiếp theo.
Nếu cảm thấy bài viết có ích hãy Chia sẻ cho bạn bè cùng biết nhé!
